Pilates có tốt không? Góc nhìn đa chiều khoa học và thực tiễn

Phong cách sống hiện đại và ý thức chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam ngày càng được nâng cao, nhờ đó lĩnh vực tập luyện thể thao trở thành miếng bánh béo bở với vô vàn những bộ môn, phương pháp,... trong đó một xu hướng luyện tập mới được giới trẻ đón nhận tích cực phải kể đến pilates. 

Vậy bạn đã hiểu rõ về bộ này? Pilates có tốt không? Nên lựa chọn phòng tập như nào mới đúng?... và ti tỉ thắc mắc xoay quanh nó. Cùng TMS tìm hiểu thật kỹ về bộ môn mới nhưng không lạ qua bài viết này nhé! 

Pilates dưới lăng kính y học và khoa học vận động

Để làm quen và gắn bó cùng một phương pháp luyện tập cần rất nhiều thời gian kèm theo đó là sự kiên trì của người tập. Thế nhưng pilates - một bộ môn mới du nhập vào Việt Nam những năm gần đây đã thành công chứng minh giá trị qua số người chọn gắn bó với bộ môn này. 

Pilates nổi bật như một liệu pháp chuyển hóa tinh tế giữa chuyển động linh hoạt, sức khỏe bền bỉ và ý thức cơ thể. Nhưng liệu Pilates có tốt không? Câu trả lời không chỉ đơn giản nằm trong trải nghiệm người tập mà nó còn được chuyên gia nghiên cứu và chứng minh. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng pilates đóng vai trò lớn trong việc cải thiện hệ cơ xương, thần kinh, hô hấp và tuần hoàn.

Theo Hiệp hội Vật lý Trị liệu Hoa Kỳ (APTA) công bố, Pilates là một trong những phương pháp luyện tập có khả năng phục hồi và hỗ trợ cơ thể vượt qua giới hạn vận động mà không tạo áp lực lên khớp. Việc tập Pilates thường xuyên giúp cải thiện nhận thức cơ thể (body awareness), giảm đau lưng mãn tính, đồng thời nâng cao chất lượng sống của người tập ở mọi độ tuổi.

Hiểu đúng về Pilates và giá trị đích thực

Theo bạn pilates chỉ là một bộ môn tập thể hình, nó không khác gì những phương pháp nhằm cải thiện vóc dáng? Đây là nhận định sai lầm, pilates là phương pháp kết hợp chuyển động chậm – chính xác – có kiểm soát nó được thiết kế để tăng cường sự ổn định của vùng cơ lõi từ đó có thể phát triển nhằm cải thiện tư thế, điều chỉnh sai lệch cơ thể, giảm áp lực chống đỡ cơ thể lên cột sống. 

Pilates là gì?

Pilates là một hệ thống bài tập được phát triển bởi Joseph Pilates đầu thế kỷ 20, với triết lý “kiểm soát thân – tâm – trí”. Trong pilates, mỗi chuyển động đều xuất phát từ ý thức về hơi thở kết hợp nhịp nhàng với cơ chế vận động của cơ thể, hướng tới việc tạo dựng một thân thể khỏe mạnh từ bên trong.

Khám phá nguyên tắc của Pilates

Luyện tập pilates có không ít nguyên tắc thế nhưng từ khi Joseph bắt đầu giảng dạy bộ môn hiểu biết của chúng ta về giải phẫu và chuyển động cơ thể đã thay đổi rất nhiều. Qua năm tháng các chuyên gia đã đúc kết 6 nguyên tắc cốt lõi của bộ môn như sau: 

Nguyên tắc 1: Hơi thở (Breathing)

Hít thở chính là dấu mốc cho sự sống nó đánh dấu cho hành động đầu tiên của cuộc sống và cũng đánh dấu cho hành động cuối cùng trong vậy nên việc quan trọng là học thở đúng cách. 

Thở đúng cách không chỉ hỗ trợ cho việc duy trì sự sống mà nó đóng vai trò quan trọng trong quá trình luyện tập. Kích hoạt các nhóm cơ hoành,để xương sườn mở rộng và thu lại, từ đó kích thích các nhóm cơ sâu, đặc biệt là nhóm cơ lõi xung quanh vùng bụng và hông.

Nguyên tắc 2: Kiểm soát (Control)

Pilates với hệ thống bài tập kèm theo các thiết bị nhằm buộc người tập chú trọng trong việc kiểm soát từng chuyển động nhất là đối với người mới mà không có huấn luyện viên điều chỉnh tư thế. Mỗi động tác thực hiện quá nhanh, thiếu trọng tâm lệch biên độ dẫn tới đau cơ, các vùng cần thiết không được tác động. 

Mỗi động tác pilates đòi hỏi bạn phải thực hiện chính xác và chậm rãi vậy nên trong toàn bộ quá trình tập bạn cần phải giữ nguyên tắc kiểm soát để có được hiệu quả cao nhất khi tập. 

Nguyên tắc 3: Tập trung (Concentration)

Trong pilates sự tập trung không chỉ ý chú ý hoàn thành bài tập mà nó là yêu cầu then chốt để bạn nhận được kết quả về cả thể chất và tinh thần. Khi bạn hoàn toàn tập trung vào từng chi tiết nhỏ như nhịp thở, động tác, cảm nhận cơ, lắng nghe tâm trí,... bạn không chỉ hoàn thiện bài tập mà không mắc chấn thương mà bạn sẽ học được việc tập trung trong công việc và cuộc sống cá nhân. 

Nguyên tắc 4: Trung tâm (Centering)

Nguyên tắc trung tâm hay còn được coi là chiếc hộp năng lượng trung tâm của pilates bởi nó xuất phát chuyển động từ vai - khớp hông - đáy hông, đây là khu vực xuất phát mọi chuyển động cơ thể. Những người gặp vấn đề về cột sống thường gặp trạng thái căng cứng, thông qua hơi thở đúng người tập sẽ kết nối với trung tâm xây nền tảng vững chắc. 

Nguyên tắc 5: Chính xác (Precision)

Chuẩn xác trong từng động tác, kỹ thuật và biên độ chuyển động không chỉ giúp bạn khắc phục tư thế. Qua sự chính xác người tập hiểu rằng tập chính xác không chỉ dáng đẹp mà còn hiểu chuyển động khởi phát cần bắt đầu từ đâu, đùng bao nhiêu lực là đủ. Khi đã quá quen với độ chính xác trong pilates người tập sẽ chuẩn chỉnh hơn trong các vận động lớn sẽ trở lên dễ dàng hơn. 

Nguyên tắc 6: Dòng chảy (Flow)

Mục tiêu cuối cùng của pilates là cơ thể linh hoạt, chuyển động không ngừng theo dòng chảy thời gian, sự uyển chuyển trong từng động tác khó. Khả năng di chuyển nhịp nhàng, kết nối các động tác trong giai đoạn tập luyện sẽ đem lại kết quả toàn vẹn cho sức khỏe. Ngoài ra khi biết cách sử dụng lực và khả năng phối hợp vận động sinh học các bộ phận của cơ thể sẽ giúp nâng cao chất lượng đời sống, bạn sẽ cảm nhận cơ thể thanh thoát hơn, làm việc nhẹ nhàng hơn. 

Đây chính là lý do vì sao Pilates không chỉ là tập luyện mà còn là một hình thức chăm sóc sức khỏe toàn diện.

Lợi ích của Pilates theo từng thể trạng

Mỗi bộ môn rèn luyện sức khỏe lại phù hợp với những đối tượng khác nhau, pilates cũng vậy. Hệ thống bài tập mang điểm mạnh để phù hợp với từng đối tượng, lợi ích của pilates nhằm cải thiện sức khỏe theo đúng nhu cầu người tập và hạn chế tình trạng chấn thương. 

1. Phụ nữ mang thai – Giữ sức bền và thăng bằng 

Các bài tập nhẹ nhàng, chậm rãi giúp phụ nữ mang thai tăng cường sức bền cơ bụng và lưng, hỗ trợ ổn định khung xương chậu – một trong những vùng chịu áp lực lớn trong thai kỳ. Theo nghiên cứu báo cáo phụ nữ mang thai nếu tập pilates đều đặn có tỷ lệ bị đau lưng thấp hơn 35% so với nhóm không tập luyện.

Ngoài ra, bài tập Pilates còn giúp kiểm soát nhịp thở, giảm stress, giúp ngủ sâu, cải thiện độ giữ thăng bằng cho mẹ bầu, hạn chế phù nề và hỗ trợ quá trình sinh nở thuận lợi hơn. 

2. Nhân viên văn phòng – Cân bằng tư thế và giảm đau mỏi mãn tính

Ngồi lâu – cúi gập cổ – gù lưng, tất cả đều là những thói quen “giết chết cột sống”. Pilates giúp nhóm đối tượng này phục hồi tư thế chuẩn, kéo giãn cơ vai gáy – lưng trên – cột sống thắt lưng, đồng thời cải thiện tuần hoàn máu và giảm áp lực tinh thần. Chỉ với 2–3 buổi tập/tuần, hiệu quả về giấc ngủ, sự tỉnh táo và năng lượng trong ngày được cải thiện rõ rệt.

3. Người có chấn thương hoặc phục hồi chức năng – Giảm áp lực, tăng độ linh hoạt

Khác với gym hay aerobic, pilates tiêu hao năng lượng nhưng không gây lực dồn lên khớp mà dùng chuyển động có kiểm soát để. Với người từng chấn thương gối, cổ tay, vai, pilates đóng vai trò như một hình thức phục hồi trị liệu chủ động. Nhiều bệnh viện và trung tâm vật lý trị liệu tại Đức, Nhật Bản, Úc đã tích hợp pilates vào phác đồ điều trị của bệnh nhân sau phẫu thuật chỉnh hình.

4. Người cao tuổi – Phòng chống loãng xương và ngăn suy giảm nhận thức

Giai đoạn qua trung niên tuổi 60+, pilates giúp giảm nguy cơ té ngã thông qua việc tăng cường sự linh hoạt và thăng bằng. Ngoài ra, theo một nghiên cứu tại Đại học São Paulo (2019), người lớn tuổi luyện tập pilates có khả năng duy trì chỉ số chức năng trí nhớ và nhận thức cao hơn 22% so với nhóm đối chứng.

5. Người tập chức năng – Tái thiết cơ thể một cách bền vững

Không cần vận động mạnh, không đòi hỏi thể lực cao, pilates là điểm khởi đầu lý tưởng cho những người đang quay lại tập luyện sau thời gian dài bỏ ngỏ. Những người bị béo phì, tiền tiểu đường, thoái hóa khớp,... hoàn toàn có thể tiếp cận Pilates như một phương pháp “không đánh đổi” – tức là vẫn đạt được kết quả mà không làm tổn hại thêm cơ thể.

Kết luận

Pilates không phải là lời hứa hẹn về hình thể thần tốc. Đó là hành trình thấu hiểu cơ thể – từng nhịp thở, từng chuyển động, từng giới hạn. Lợi ích của pilates đem lại là cải thiện sức khỏe từ người già đến trẻ, từ thai phụ đến dân văn phòng, từ người bị đau lưng đến người cần lấy lại năng lượng sống – Pilates đều có thể là chiếc cầu nối giữa hiện tại đầy mỏi mệt và tương lai tràn đầy sức sống.

Chọn pilates là chọn lối sống tỉnh thức và chủ động

Nếu bạn thắc mắc: “Pilates có tốt không?” thì bài viết trên đã giải đáp được thắc mắc của bạn. Nếu bạn là người mới bắt đầu nên truy cập nền tảng tập luyện TMS - tại đây sở hữu hệ thống bài tập dành cho người mới bắt đầu cực kỳ chi tiết cùng đội ngũ huấn luyện viên giàu kinh nghiệm sẽ giúp bạn tập luyện ngay tại nhà mà không cần tới phòng tập. Khám phá ngay nền tảng tập luyện TMS - nơi khởi nguồn hạnh phúc.      

Đăng ký tập luyện miễn phí