Pilates cân bằng tâm trạng từng chuyển động trở thành liệu pháp tinh thần
Giữa nhịp sống dồn dập, việc chăm sóc sức khỏe tinh thần là điều quan trọng hơn bao giờ hết. Mọi điều từ cuộc sống từ áp lực công việc, tình cảm, tài chính, đến trách nhiệm gia đình và sức khỏe khiến con người phải vật lộn để tìm ra cách để cân bằng lại mọi thứ. Giữa những bộn bề hối hả đó, sự hiện diện của pilates là phương pháp đặc biệt, rất nhiều người tập pilates mỗi ngày để giữ dáng, nhưng sâu bên trong họ lại đang tìm kiếm một nơi nương tựa cho tinh thần. Trầm cảm ngầm, stress mãn tính, rối loạn lo âu… không hiện hữu rõ ràng, nhưng đang âm thầm tàn phá hệ thần kinh và tâm trí.
Với nền tảng là điều tiết hơi thở và kiểm soát chuyển động, pilates giờ đây không chỉ là một bộ môn thể chất. Đó là liệu pháp tinh thần cho người hiện đại.
Tâm lý bất ổn dẫn tới "bệnh mãn tính" thời đại số
Thế giới đang vận hành quá nhanh. Trong khi ta miệt mài theo đuổi thành công, hình mẫu lý tưởng hay những chuẩn mực hào nhoáng, thì các biểu hiện tâm lý lại bị gạt sang bên lề:
- Mất ngủ kéo dài, suy giảm trí nhớ
- Hay cáu gắt, dễ kích động trước âm thanh lớn
- Cảm giác trống rỗng, lạc lõng dù đang ở giữa đám đông
- Lo âu không lý do, tâm trạng tụt dốc không phanh
Đặc biệt, thế hệ trẻ, phụ nữ sau sinh, người độc thân sống xa nhà hay dân văn phòng đang trở thành nhóm có tỷ lệ trầm cảm ngầm và stress cao nhất. Đây không còn là vấn đề "tự vượt qua được" mà là lời kêu cứu thầm lặng cần được lắng nghe.
Hiện nay các vấn đề về sức khỏe tâm thần kinh đang ngày càng trở nên phổ biến, dường như chúng ta đang quá xem nhẹ cảm xúc của chính mình và cũng có lẽ người mắc bệnh có tâm lý né tránh nó, không công nhận việc mình đang gặp vấn đề. Tuy nhiên chúng ta đều hiểu rằng nếu vẫn cứng đầu không tìm hướng điều trị bệnh sẽ dẫn tới những hậu quả nặng nề. Một vài căn bệnh tâm lý thường gặp:
- Rối loạn lo âu: biểu hiện bởi sự sợ hãi, lo lắng quá mức và các rối loạn về hành vi. Rối loạn lo âu là tình trạng bệnh nhẹ nhưng khi không được phát hiện điều trị sớm người bệnh có thể tiến triển thành: rối loạn lo âu tổng quát, rối loạn lo âu xã hội, rối loạn lo âu chia ly,...
- Trầm cảm: Căn bệnh không biên giới, mặc dù nó không thể lây truyền nhưng nó không giới hạn độ tuổi, giới tính hay sắc tộc mà nó diễn ra ở bất kỳ ai. Khác với những biến động tâm lý bình thường hay những trạng thái cảm xúc nhẹ nhàng. Trầm cảm xuất hiện khiến người mắc cảm thấy chán nản, cáu kỉnh, trống rỗng, thi thoảng lại hứng thú nhưng đôi khi lại trầm mặc, tự ti.
- Rối loạn lưỡng cực: Là tình trạng nặng hơn của giai đoạn trầm cảm và hưng cảm. Người mắc rối loạn lưỡng cực tâm lý luôn rơi vào một khoảng không vô cực, mỗi ngày họ phải đối đầu với 1 phía là tâm trạng chán nản mệt mỏi và phía còn lại là trạng thái tăng động, năng lượng, nói nhiều, suy nghĩ dồn dập,... Tâm lý của người bệnh dần suy yếu, kiệt sức vì phải cân bằng lại 2 trạng thái này.
- Rối loạn xã hội: Hành vi điển hình của căn bệnh này dễ nhìn thấy như liên tục thách thức giới hạn đối phương, không vâng lời, phản kháng quá mức, vi phạm quyền cơ bản của người khác, có xu hướng thích phá vỡ quy định và pháp luật.
Mối liên hệ giữa Pilates và quản lý tâm thần kinh
Pilates là phương pháp vận động tác động thấp được Joseph Pilates phát triển từ đầu thế kỷ 20 tập trung vào sức mạnh vùng core, sự linh hoạt, thăng bằng và kiểm soát hơi thở. Dù thường được biết đến như một hình thức rèn luyện thể chất, lợi ích của pilates vượt xa giới hạn hình thể. Đây là một công cụ hiệu quả để quản lý stress nhờ khả năng kết nối giữa trí óc và cơ thể, khuyến khích sự tập trung và hiện diện trong từng chuyển động.
Một trong những lý do chính khiến pilates có thể giảm căng thẳng là nhờ sự chậm rãi, có ý thức trong từng động tác. Không giống các bài tập cường độ cao vốn có thể làm tăng cảm giác lo âu pilates khuyến khích tốc độ chậm rãi, có kiểm soát. Việc tập trung vào nhịp thở và chuyển động giúp người tập quay về khoảnh khắc hiện tại, tương tự như thiền định. Sự chú tâm này mang lại một khoảng lặng tinh thần rất cần thiết giữa bộn bề cuộc sống.
Bên cạnh đó chính lợi ích giảm đau khi tập pilates là thứ giúp kiểm soát tinh thần người tập bởi khi có cơn đau xương khớp sẽ tác động trực tiếp vào hệ thống dây thần kinh tạo ra những căng thẳng. Khi tập pilates đều đặn cơ thể sẽ giải phóng hormone Endorphin nhằm kiểm soát các triệu chứng mệt mỏi, lo lắng và trầm cảm.
Pilates – Liều thuốc bổ cho tinh thần
Không quá khi ví von pilates như một liều thuốc bổ cho cả thể chất lẫn tinh thần, bởi những công dụng tốt đẹp mà nó mang lại.
Điều hòa hệ thần kinh: từ hơi thở đến tâm trí
Pilates sử dụng hơi thở có kiểm soát để điều chỉnh hệ thần kinh tự chủ. Việc hít sâu và thở chậm giúp giảm hoạt động của hệ giao cảm (liên quan đến stress), và kích hoạt hệ phó giao cảm trạng thái của phục hồi, thư giãn.
Kết nối thân – tâm qua chuyển động chậm có ý thức
Không giống các bộ môn vận động mạnh, pilates yêu cầu sự tập trung tuyệt đối vào tư thế, kiểm soát nhịp thở và nhận diện cảm giác cơ thể. Từ đó giúp người tập sống chậm lại, chạm tới trạng thái mindfulness (chánh niệm). Hơn nữa khi tập trung cao độ cũng giúp người tập nâng cao được nhân thức về cơ thể, cải thiện khả năng kiểm soát, phản xạ của cơ thể.
Làm mềm hormone stress, tăng sức đề kháng tinh thần
Tập Pilates đều đặn giúp cơ thể giải phóng:
- Serotonin – cải thiện tâm trạng
- Dopamine – duy trì động lực sống
- Oxytocin – cảm giác an toàn và kết nối
Khi hormone tích cực tăng lên, tâm trí sẽ được cân bằng một cách tự nhiên, từ đó tâm trí được thư giãn, kích thích sự sản sinh các chất dẫn truyền thần kinh tốt cho tinh thần.
Pilates không chỉ là tập mà là trị liệu tinh thần có cơ sở khoa học
Một nghiên cứu từ Journal of Bodywork & Movement Therapies (2022) cho thấy:
“Sau 8 tuần tập Pilates, mức độ stress và lo âu của người tham gia giảm tới 35%, giấc ngủ cải thiện rõ rệt.”
Kết quả này không đơn thuần đến từ vận động mà từ tác động toàn diện lên hệ thần kinh trung ương và hormone cảm xúc. Khi người tập duy trì chuỗi chuyển động chậm rãi, hít thở có kiểm soát và chú tâm vào từng cảm giác trên cơ thể, não bộ sẽ ghi nhận tín hiệu an toàn đưa tinh thần về trạng thái ổn định.
Ngoài ra, nhiều nhà trị liệu tâm lý hiện đại đã khuyến khích kết hợp pilates trong quá trình điều trị cho người mắc trầm cảm nhẹ hoặc rối loạn lo âu, đặc biệt trong giai đoạn hồi phục. Khác với các bộ môn đòi hỏi thể lực, pilates không tạo thêm áp lực, mà cho phép cơ thể được “tập luyện mà vẫn thả lỏng”.
Pilates giúp ai phục hồi và giữ thăng bằng tinh thần?
Pilates được thiết kế giúp gắn liền kết nối tâm - thân và được điều chỉnh phù hợp với mọi cấp độ thể chất.
1. Người đang mắc stress, lo âu kéo dài, mất ngủ
Những người thường xuyên thức giấc giữa đêm, lo âu không rõ nguyên nhân hoặc căng thẳng kéo dài dễ rơi vào trạng thái kiệt sức thần kinh. Pilates với nền tảng của nhịp thở sâu và chuyển động có ý thức, giúp làm dịu hệ thần kinh, tăng khả năng thư giãn trước khi ngủ.
2. Người có tiền sử trầm cảm hoặc đang hồi phục sau khủng hoảng
Giai đoạn sau trầm cảm thường kéo dài, nhiều người cảm thấy khó quay lại guồng sống. Tập pilates mang tính tái thiết lập, không chỉ cho cơ bắp mà còn cho chính tâm trí, giúp xây lại niềm tin và sự chủ động trong cuộc sống hằng ngày.
3. Người sống độc thân, ít kết nối xã hội
Pilates có thể trở thành nghi thức tự chăm sóc tinh thần, như một buổi hẹn hò với chính mình mỗi ngày. Việc dành 15–30 phút tập luyện có định hướng sẽ giúp người sống một mình tạo được nề nếp, cảm giác kiểm soát và kết nối với bản thân.
4. Người đã tập gym, yoga nhưng vẫn cảm thấy trống rỗng
Không phải lúc nào cơ thể đổ mồ hôi nhiều cũng đồng nghĩa với chữa lành. pilates là liệu pháp kết nối cơ – thần kinh – tâm trí, dành cho những người từng đi qua nhiều hình thức vận động nhưng vẫn chưa tìm thấy sự tĩnh tại bên trong.
5. Người hướng tới triết lý sống chữa lành
Không gian pilates là nơi lý tưởng cho những ai đang theo đuổi lối sống chậm, ý thức và sâu sắc. Đó là hành trình trở về bên trong không vội vàng, không áp lực mà chỉ có bạn, cơ thể bạn, và hơi thở của bạn.
Pilates không thay đổi bạn trong một ngày nhưng thay đổi bạn mỗi ngày.
Hãy bắt đầu ngay tại nền tảng tập pilates trực tuyến TMS:
- Lộ trình tập luyện thiết kế riêng cho người căng thẳng, dễ lo âu
- HLV chuyên nghiệp đạt chứng nhận quốc tế, thấu hiểu tâm lý và ngôn ngữ cơ thể
- Video hướng dẫn chi tiết, chỉ cần một chiếc thảm là có thể bắt đầu
- Không gian tập riêng tư tại nhà, an toàn và không áp lực
Chỉ 15 phút mỗi ngày, bạn đã đặt một viên gạch đầu tiên cho hành trình ổn định cảm xúc và giữ vững tâm trí.
Kết: Khi bạn không biết bắt đầu từ đâu – hãy bắt đầu bằng một hơi thở
Bạn không cần phải ổn ngay lập tức. Nhưng bạn cần một nơi để bắt đầu, để chữa lành và để tìm lại chính mình.
Pilates là lựa chọn phù hợp nhất cho bạn, một hình thức luyện tập thể chất và còn là một liệu pháp tâm trí vô cùng hiệu quả. Thông qua các bài tập tập trung vào hơi thở, sự tỉnh táo và sức mạnh cơ bắp, pilates có thể giúp cải thiện sức khỏe tâm lý một cách toàn diện. Nếu bạn đang tìm kiếm một phương pháp luyện tập có thể mang lại lợi ích cho cả thể chất lẫn tinh thần, hãy thử pilates và khám phá những lợi ích tuyệt vời mà nó mang lại.