Chăm sóc sức khỏe tinh thần sống chậm giữa phố thị ồn ào
Giữa thành phố không ngủ, nơi mọi guồng quay đều gấp gáp và áp lực, điều chúng ta thường đánh đổi đầu tiên lại chính là sức khỏe tinh thần. Vốn là yếu tố vô cùng quan trọng đối với đời sống cảm xúc con người, khi đối mặt với những thử thách khó khăn con người sẽ có ý chí kiên cường. Vậy nên sức khỏe tinh thần chính là nền tảng vững chắc cho một cuộc sống hạnh phúc và thành công. Và không ai có thể chạy mãi với một tâm trí đang cạn kiệt.
Con người vốn là một tổng thể phức tạp nơi mà cả thể chất và tinh thần cùng tồn tại, đan xen và tác động qua lại lẫn nhau. Khi sức khỏe thể chất cảm thấy uể oải, yếu đuối kéo theo sức khỏe tinh thần cảm thấy mệt mỏi u uất. Nếu như sức khỏe thể chất giúp con người duy trình hoạt động sự sống thì sức khỏe tinh thần lại đóng vai trò trong việc định hướng suy nghĩ, cảm xúc và hành vi.
Đã đến lúc cần dừng lại. Thở. Và chăm sóc thân - tâm - trí như một phần không thể thiếu của cuộc sống lành mạnh.
Những căn bệnh tinh thần đang âm thầm lan rộng
Sức khỏe tinh thần là một trạng thái khỏe mạnh mà mỗi cá nhân nhận thức được khi tinh thần sảng khoái, vui tươi, lạc quan. Theo định nghĩa của WHO sức khỏe tinh thần không chỉ đơn giản là không mắc bệnh lý tâm thần mà còn là trạng thái an yên, hạnh phúc.
Thế nhưng trong đại đa số người bình thường lại hay rơi vào những trạng thái, mệt mỏi, uể oải, đau nhức đầu, mất ngủ, hay lo âu,... tâm trạng và cảm xúc thường hay căng thẳng, dễ cáu gắt và khó kiểm soát. Đây đều là những dấu hiệu cơ thể đang cảnh báo bạn sức khỏe tinh thần đang bị ảnh hưởng. Một vài căn bệnh tâm lý thường gặp phải kể đến:
Rối loạn lo âu (Anxiety Disorders)
Là một trong những rối loạn phổ biến nhất hiện nay. Biểu hiện gồm lo lắng liên tục, khó kiểm soát dòng suy nghĩ tiêu cực, mất ngủ, đau đầu, và tăng nhịp tim.
Theo WHO, tỉ lệ người trẻ dưới 30 tuổi bị lo âu mạn tính đã tăng gấp đôi sau đại dịch.
Trầm cảm (Depression)
Không chỉ là buồn bã, mà là cảm giác tê liệt cảm xúc, không còn hứng thú với bất cứ điều gì. Cơ thể mệt mỏi triền miên, suy nghĩ bi quan, thậm chí xuất hiện ý nghĩ tự làm hại bản thân.
Việt Nam có đến 1/5 người trẻ từng trải qua triệu chứng trầm cảm nhẹ đến nặng, theo khảo sát của UNICEF 2023.
Hội chứng kiệt sức tinh thần (Burnout)
Thường xuất hiện ở dân văn phòng, người làm sáng tạo, sinh viên… Dấu hiệu là mất động lực, cảm giác vô nghĩa với công việc, khó tập trung, hay cáu gắt và dễ suy sụp.
Rối loạn giấc ngủ, rối loạn ăn uống, cảm xúc không ổn định
Là hệ quả kéo theo của sự mất cân bằng thần kinh. Dù không thuộc nhóm bệnh nặng nhưng ảnh hưởng trực tiếp tới hệ miễn dịch, năng lượng sống, và khả năng duy trì các mối quan hệ.
Chăm sóc tinh thần không chỉ là chữa lành, mà là một phong cách sống
Giữa bộn bề lo toan, chăm sóc tinh thần không nhất thiết phải là một liệu trình trị liệu đắt đỏ. Đôi khi, chỉ là chọn sống chậm lại. Là biết yêu thương chính mình như cách ta từng nâng niu người khác.
1. Ngủ đủ và ngủ đúng giờ
Ngủ là cơ chế phục hồi sâu nhất của não bộ. Mỗi giờ ngủ thiếu là một nhịp gãy trong khả năng quản lý cảm xúc, làm việc hiệu quả, và giữ thăng bằng tâm trí.
Nếu có thể, hãy để ánh sáng tự nhiên đánh thức bạn đó là cách cơ thể nhớ lại nhịp sinh học nguyên thủy nhất.
2. Ăn đúng và ăn đủ
Bữa ăn không chỉ để no, mà còn là thời khắc cơ thể được nuôi dưỡng bằng cả ý niệm “biết ơn sự sống”. Hãy ăn chậm, không điện thoại, không công việc. Chỉ có bạn và mùi vị thức ăn một dạng thiền đầy thi vị.
3. Viết nhật ký
Viết ra những điều bạn đang cảm thấy giúp “xả” cảm xúc ra khỏi đầu và biến mớ hỗn loạn thành dòng ý thức có trật tự. Bạn không cần viết hay. Chỉ cần viết thật.
4. Đi du lịch
Thiên nhiên là bác sĩ chữa lành thầm lặng. Một buổi chiều dạo quanh hồ, một đêm cắm trại trong rừng đủ để hệ thần kinh được reset.
5. Kết nối với người lạ
Đừng để mình bị mắc kẹt trong thế giới nội tâm quá lâu. Một cuộc trò chuyện thoáng qua với người bạn chưa từng gặp cũng có thể mở ra góc nhìn mới, cảm giác được thấu hiểu.
6. Thực hành kỹ thuật thở & thiền định
5 phút mỗi sáng hít sâu qua mũi, giữ hơi thở 4 giây, thở ra thật chậm bằng miệng. Lặp lại 3 lần.
Bạn vừa giúp hệ thần kinh phó giao cảm (chuyên điều hòa và chữa lành) được kích hoạt.
7. Tập luyện Pilates bước chạm tinh tế vào nội tâm
Pilates không đơn thuần là vận động thể chất mà là nghệ thuật điều khiển hơi thở, chuyển động và tâm trí cùng một lúc.
Cũng giống như thiền, Pilates giúp người tập quay về với cơ thể, lắng nghe từng nhóm cơ, từng chuyển động nhỏ từ đó, gỡ rối tâm trí bằng cách chạm vào thân thể.
Vì sao Pilates là lựa chọn tối ưu cho người đang tìm kiếm sự “healing”?
Khi tập luyện pilates chính là lúc người tập kết nối tinh thần với cơ thể, khi thực hiện các động tác, tư thế, chuyển động bạn cần kết hợp các nguyên tắc như: thở, tập trung, thả lỏng, lưu lượng, chính xác. Đây chính là thời khắc bạn giải phóng endorphin giúp cơ thể dễ chịu hơn, sự tập trung và hơi thở cũng sẽ được kiểm soát để xoa dịu hệ thần kinh.
1. Chậm, nhưng có kiểm soát
Khác với cardio hay gym, Pilates không làm bạn phải “gồng”. Mỗi động tác đều mang mục đích: thư giãn thần kinh, củng cố core và kích hoạt hormone tích cực.
Nghiên cứu từ Frontiers in Psychology (2022) cho thấy:
Người tập Pilates 3 buổi/tuần trong 8 tuần có mức cortisol giảm 21%, serotonin tăng 15%, giấc ngủ cải thiện đáng kể.
2. Tăng cường đề kháng tinh thần
Pilates kích thích hệ thần kinh phó giao cảm, giúp bạn thư giãn, giảm stress và phục hồi nhanh hơn sau tổn thương tâm lý. Đặc biệt hiệu quả với người đang bị lo âu, trầm cảm nhẹ, mất kiểm soát cảm xúc.
3. Tự do luyện tập tại nhà – Nhưng không đơn độc
Bạn có thể bắt đầu hành trình chăm sóc tâm trí bằng việc tập Pilates tại chính góc phòng nhỏ của mình. Không cần thiết bị đắt đỏ.
Chỉ cần một tấm thảm – và một giáo trình đúng.
Cách Pilates hỗ trợ giảm stress trực tiếp
- Điều hòa hơi thở:
Pilates nhấn mạnh vào việc hít thở sâu bằng cơ hoành – một kỹ thuật giúp kích hoạt hệ thần kinh phó giao cảm (parasympathetic), vốn kiểm soát trạng thái “nghỉ ngơi và phục hồi” của cơ thể. Hơi thở sâu làm giảm nồng độ cortisol (hormone gây stress), hạ nhịp tim và tạo cảm giác thư giãn. - Tăng cường nhận biết cơ thể:
Việc duy trì tư thế chính xác và chuyển động có kiểm soát trong Pilates giúp nâng cao ý thức về cơ thể. Điều này hỗ trợ người tập phát hiện sớm vùng cơ bị căng và chủ động thư giãn, từ đó giảm stress hiệu quả. - Tăng sự tập trung và chánh niệm:
Pilates yêu cầu bạn tập trung cao độ vào các nhóm cơ cụ thể. Sự tập trung này như một hình thức thực hành chánh niệm – giúp tách biệt khỏi lo âu bên ngoài và điều hòa cảm xúc, giảm triệu chứng trầm cảm và căng thẳng. - Giải phóng căng cơ:
Stress thường gây căng cứng vùng cổ, vai, lưng dưới. Các chuyển động nhẹ nhàng trong Pilates giúp kéo giãn, làm mềm và tăng độ linh hoạt của cơ bắp, từ đó xoa dịu các biểu hiện thể chất của stress.
Không chỉ là bài tập, mà là hành trình trở về chính mình
Bạn không cần phải là chuyên gia, bạn chỉ cần là chính bạn, sẵn sàng yêu thương mình hơn một chút mỗi ngày cùng nền tảng tập pilates trực tuyến TMS
Chúng tôi mang đến:
- Giáo trình chuẩn hóa: Xây dựng theo cấp độ từ người mới đến mất ngủ kinh niên hay trầm cảm nhẹ.
- Huấn luyện viên có chuyên môn về tâm lý học thần kinh học.
- Video hướng dẫn ngắn – sâu – dễ thực hành, chỉ 15 phút mỗi ngày.
- Gợi ý bài tập kết hợp kỹ thuật thở, mindfulness, thiền động, giúp ổn định tinh thần nhanh chóng.
- Không phán xét, không ép buộc. Chỉ có bạn và nhịp thở của bạn.
Tổng kết
Pilates là một phương pháp mạnh mẽ để chăm sóc sức khỏe tinh thần, sự kết hợp hài hòa giữa lợi ích thể chất và tinh thần. Nhờ việc nuôi dưỡng sự tập trung, tăng cường nhận thức cơ thể và khuyến khích thư giãn qua hơi thở, pilates giúp bạn đối mặt với stress hiệu quả và bền vững.
Dù bạn cần thả lỏng cơ thể, giải tỏa tâm trí hay chỉ đơn giản là dành một chút thời gian cho chính mình, việc luyện tập pilates thường xuyên sẽ giúp bạn cảm thấy cân bằng, vững vàng và kiểm soát tốt hơn cuộc sống của mình.
Hy vọng những chia sẻ từ chuyên gia trên bài viết đã giúp bạn có trách nhiệm hơn về việc chăm sóc sức khỏe tinh thần và hiểu hơn về lợi ích của pilates giúp cân bằng tâm trạng. Nếu vẫn đang phân vân đừng ngại nhấp vào link đăng ký buổi tập thử miễn phí tại TMS eLearning để được trải nghiệm bạn nhé!